اسدی

(ادمه ی سنت خراسان در اذربایجان)

 در همان سال ها که خراسان در اتش جنگ و اشوب می سوخت و قدرت از غزنویان به خاندان سلجوق منتقل شد علی بن احمد اسدی توسی جوان مستعدی که ان وضع را برای شاعری مناسب نمی دید از خراسان به اذربایجان رفت زمان تولد اسدی به درستی معلوم نیست اما ظاهرا بایست در یکی از سال های اخر سده چهارم یا سال های نخستین سده ی پنجم هجری درست در همان ایام که فردوسی کار نظم شاهنامه را به پایان می برد پای به این جهان گذاشته باشد. از جزئیات زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست اما سال وفاتش را 465ه.ق دانسته اند.

اثار و تالیفات
1_از اثار معروف او کتابی است در لغت به نام لغت فرس که اولین لغت نامه ی مدون فارسی نیز هست و خوشبختانه از گزند حوادث مصون مانده و به دست ما رسیده است. در لغت فرس حدود یک هزارو دویست لغت فارسی امده است با این حال چون قدیمی ترین کتاب موجود در این زمینه است در تاریخ ادبیات فارسی اهمیت زیادی دارد

2_اثار منظوم اسدی شامل دو بخش است
  نخست مناظرات او که مشتمل بر چهار یا پنج قصیده و دیگر اثر او که مشهورتر از مناظرات اوست کتاب گرشاسب نامه است این کتاب داستان منظومی است مشتمل بر حدود 9 هزار بیت که اسدی در سال 458ه.ق نظم ان را به پایان برده است.
موضوع گرشاسپ نامه یک منظومه ی کامل حماسی است که ان را پس از شاهنامه می توان موفق ترین داستان حماسی ادبیات فارسی دانست